توفیق الحکیم: زندگی، آثار

توفیق الحکیم، نویسنده معاصر، فرزند یک بانوی اشراف زاده ترک نژاد. وی حقوق را رها کرده، به ادبیات و هنر روی آورد و از جوانی به نمایشنامه نویسی مشغول شد. ولی آثار اصلی خود را پس از تحصیل در فرانسه تدوین کرد. الحکیم را می توان پدر نمایشنامه جدی مصری و رمان مدرن عربی دانست. از این میان، نمایشنامه های فکری ماندگارترین بخش آثار اوست. دغدغه های روشنفکرانه و تامل انگیز، شخصیت پردازیها و فضاسازیهای انتزاعی، دیالوگ های بسیار ماهرانه، بهره برداری مدرن از اسطوره و تاثیرپذیری شدید از سمبولیسم فرانسوی ویژگی های اصلی این نمایشنامه هاست. هویت مصری وجه غالب آثار الحکیم است که گاه در رمانتیسم و گاه در رئالیسم آشکار شده است. زن در نمایشنامه های فکری الحکیم نماد زندگی و غالبا نقطه مقابل هنر و اندیشه است و در نمایشنامه های اجتماعی نقش مثبت و اصیلی ندارد. الحکیم که از عصر تحت الحمایگی تا زمان انورسادات زیست، معمولا با مرکز قدرت سازش داشت. او هرگز به جریانهای نوی ادبی در اروپا و جهان عرب بی اعتنا نبود، تئاتر حماسی برشت را در قالب تئاتر عربی ریخت- ولو بدون توفیق چندان- و دعوت پوچ گرایان اروپایی را با تالیف نمایشنامه ای در سنت پوچی اجابت کرد و برای حل معضل زبان کلاسیک و محاوره ای عربی یک زبان سوم را پیشنهاد کرد.